Liberal Arts Life Coaching
Inleiding
Eerste bijeenkomst: Moed: de reis van de held
Tweede bijeenkomst: Ontvankelijkheid: spelen met dat wat er is
Derde bijeenkomst: Korte opdracht en terugblik
Vierde bijeenkomst: Art Based Learning
Tijden: 13.30-16.00 uur
Het verhaal van de muzen en de taak van Orpheus
Waarnemingsoefeningen met zaden van planten
Muzische werkvormen
Storytelling en de reis van de held
Technieken
POV
Opbouw van een scene (wide-mid-close)
iMovie/ montage
Camera bewegingen (pan-tilt-dolly-
As-regel
Vrije opdracht
In de middag is er ruimte om te werken aan een vrije opdracht die je alleen of in een klein groepje gaat maken. Je gebruikt daarin de oefeningen en kennis die je in de ochtend hebt opgedaan. Op de vrijdagochtend worden de resultaten uit deze vrije opdrachten aan elkaar getoond.
Mogelijke vormen
One-minute-movie
Filmisch gedicht
One-shot-movie
Stop-motion
Life-acting
Libdub
Mannequin-challenge
Patroon-sequentie (kleur, vorm, materiaal, aantal (reeks), beginletter, handen, spiegelbeelden/reflecties)
Les 1
13.30-16.00 Kennismaking en introductie
Kennis: filmen en monteren
Storytelling: Reis van de held
Opdracht
Beschrijf voor jezelf een moment waarop je in je leven een mentor ontmoette die je heeft geïnspireerd om een bepaald pad op te gaan.
Maak op basis van die gebeurtenis een kort sprookje in de derde persoon (ong. 2 minuten, ong. 300 woorden).
Kies daarbij uit een paar elementen uit de reis van de held. Bijvoorbeeld:
– wie was de helper, de mentor die je op het juiste moment een zetje heeft gegeven?
– hoe heeft deze gebeurtenis je geholpen om nieuwe wegen in te slaan?
– welke obstakels en uitdagingen kwam je tegen?
– welke patronen en gewoontes heb je onder ogen gezien en omgevormd?
– wat is het levenselixer (talent, kwaliteit) dat jij dankzij deze ontwikkeling hebt ontwikkeld?
Gebruik als beeldmateriaal verschillende kaarten die passen bij passages uit je verhaaltje. Breng die in beeld door ze zwijgend in beeld op te nemen en in de juiste volgorde te monteren.
Neem daaronder de audio op van je verhaaltje.
Voeg eventueel passende muziek en titels toe.
Voorbeeld
Uitleg
Verdieping
Opbouw reis van de held:
| 1. De Proloog De held is in zijn veilige omgeving. |
| 2. De oproep tot avontuur Een onverwachte gebeurtenis nodigt de held uit zijn veilige omgeving te verlaten. |
| 3. Weerstand en Weigering In eerste instantie lijkt de held de uitnodiging af te slaan, te twijfelen. |
| 4. De Ontmoeting met de Mentor De mentor spreekt de held aan op de mogelijke groei die het onbekende in zich draagt. |
| 5. De Selectiedrempel De held besluit de drempel naar het onbekende over te gaan en geeft gehoor aan de oproep. Bij de eerste moeilijkheden op zijn weg volstaan de lessen uit het verleden. Er is geen weg meer terug. |
| 6. De Nieuwe Wereld De held belandt in een nieuwe wereld, waar nieuwe wetten gelden. Hij krijgt bondgenoten maar ontmoet ook vijanden en er zijn beproevingen. Gewoontes werken niet meer, nu moet de held nieuwe vaardigheden en kennis gaan leren. |
| 7. De Inwijding De held ontdekt een onvermoede kant in zichzelf of onderzoekt zijn geweten. Met het oog op de naderende grote beproeving wordt de held gevraagd of hij werkelijk gecommitteerd is. |
| 8. De Crisis De held wordt geconfronteerd met zijn grootste angst. Er is een omslag en de held moet de dood onder ogen zien of wordt nu helemaal op zichzelf aangewezen. Het donkerste moment van de het avontuur. De held komt als herboren uit de crisis en is definitief veranderd. |
| 9. De Dolk Het uur van de waarheid vereist een scherpe analyse. Verraad en illusies worden doorgeprikt of de held krijgt een diep inzicht. Om de schat te veroveren of het kwaad te overwinnen moet de held soms een dolksteek uitdelen of een zware tegenslag verwerken. |
| 10. De Terugkeer Nu is het tijd dat de held zich zijn doel weer herinnert en met de veroverde schat, de overwinning of het inzicht naar huis terugkeert. Maar de weg kan nog steeds gevaarlijk zijn. |
| 11. Dood en Wederopstanding De tegenstander heeft nog een laatste aanval in petto. De held weerstaat deze aanval en gaat staan voor zijn zaak, soms wordt hier een groot offer van de held gevraagd. Soms is het offer zelfs zijn eigen leven. |
| 12. Het Elixer De held keert verrijkt met het elixer (het inzicht, de schat, de bruid(egom)) terug naar zijn eigen gemeenschap. Alles is als vanouds maar niets is meer hetzelfde.. |
Expositie: je schetst een uitgangspositie.
Een rustige, beetje slaafse man gaat naar zijn saaie, dagelijkse werk bij een bank. Hij straalt geen geluk uit. Heeft een liefdeloos huwelijk. Verkeert eigenlijk in een soort halfslaap. Hij voelt zich een gevangene van de omstandigheden. Eigenlijk wilde hij altijd romanschrijver worden, maar durfde dat niet. Omdat hij bang was voor het risico. En dus leidt hij een slaafs leven.
Motorisch moment: het moment waarop het verhaal in gang wordt gezet.
Hij wordt op een ochtend onterecht ontslagen. Hij hoort het schijnbaar gelaten aan. Hij gaat onverwacht naar huis en treft daar zijn vrouw met een andere man in bed aan. Hij breekt en barst in woede uit.
Ontwikkeling: de hoofdpersoon ontwikkelt zich in een bepaalde richting.
Hij wordt steeds bozer op de wereld om hem heen. Hij zint op wraak. Hij plant een aanslag op het bedrijf. Hij wil wraak op zijn vrouw. Hij maakt ruzie met alles en iedereen en komt steeds meer alleen te staan. Hij stoot mensen af die hem willen helpen.
Climax: dit is het hoogtepunt of dieptepunt van het verhaal.
Hij gaat naar de bank en gijzelt de medewerkers en klanten. Hij eist dat hij zijn baan terugkrijgt. Tijdens de gijzeling raakt hij in gesprek met een jongetje dat kanker heeft. Het jongetje geeft hem zijn knuffel omdat hij vindt dat de man die harder nodig heeft. ‘Ik heb kanker maar daar kan ik niks aan doen. Het heeft dus ook geen zin om daarover boos te zijn. U bent gezond en boos. Maar waarop? Op uw baas? Op uw vrouw? Ik denk vooral op uzelf. Omdat u nooit hebt gedaan wat u graag wilt doen. Dat is nog veel erger.’ De man komt tot inzicht door de wijsheid van de jongen en geeft de gijzeling op.
Afloop: na de climax loopt het verhaal nog een stukje door om te laten zien wat er na de climax gebeurt.
De man zit in de gevangenis. Hij is milder en eigenlijk tevredener met zichzelf dan ooit. Hij heeft zijn plek gevonden in de gevangenis en schrijft een roman.
Einde: hoe eindigt het verhaal? Wat is de laatste zin, het laatste shot?
Hij leest voor uit zijn eigen roman aan zijn medegevangenen en is gelukkig
Tips:
Wees concreet. Bij storytelling is dat ontzettend belangrijk. Gebruik dus geen abstracte termen die niemand kan vertalen naar concrete beelden. Je moet als ‘verteller’ zelf die vertaling al voor de luisteraars of lezers maken. Zeg niet dat iets ‘inspirerend’ is of ‘indrukwekkend’, maar laat je publiek het ervaren. Dus showing, not telling. Gebruik daarvoor beeldende taal om je publiek te helpen bij het voorstellen van wat je ze wilt vertellen.
Zeg dus niet:
‘Het was een prachtige zonsondergang.’
Maar:
‘De lucht was bloedrood. Ik rook de geur van het zeewier. Een zwerm meeuwen vloog krijsend voorbij en overstemde het geluid van de golven. De silhouetten staken donker af tegen de enorme oranje zon aan de horizon. Om mij heen trilde de lucht door de hitte. Ik keek naar de horizon en zag de zon langzaam in de zee zakken.’
Concrete woorden helpen je hierbij enorm. Woorden die verwijzen naar zaken die je kunt zien, horen, voelen, ruiken …
Bouw je verhaal op met behulp van:
Een held
Een tegenstander (innerlijk of uiterlijk)
Een hulpje van de held (een leraar, ouder, vriend, partner, huisdier)
Een handelingsmotief of drijfveer (speurtocht, list, onbereikbare, groei, speurtocht, raadsel, catastrofe)
Een tegenslag (een hobbel op de weg naar de overwinning)
Bron: https://lve.nl/storytelling-als-een-zeer-effectief-communicatiemiddel-lve/
Les 2
Werken met dat wat er is.
Waarnemingsoefening, in tweetallen.
Ga naar buiten en zoek naar: ritme, patronen, materialen, variaties, omkeringen, kleur, vorm, beweging, symboliek waar je een sequentie van maakt.
Schrijf een elfje, neem dat op en monteer dat in je film onder de beelden die je heb gemaakt.
Kennis: perspectief, compositie, kleur, vorm, beweging, structuur, licht, de regel van derden,
10.00-12.30 Vertellen
Muzisch werk:
Storytelling, held met duizend gezichten, iMovie, iPad
Techniek: Wide, mid, close; point of view; over the shoulder
Technische oefening:
Maak een korte film in 5 shots: wide, mid, close, ots, close
(laatste drie shots vormen een pov)
13.30-16.00
Muzische film: Voorwerp als personage waarbij het voorwerp symbool staat voor een thema als verlies, vrijheid, tijd, loslaten.
Voorbeeld:
Voorbereiding vrij werk: Muzisch werk: rijk A4/ vrij werk
Les 3
10.00-12.30 Spelen
Muzisch werk: stille dialoog
Of:
Hoe speelde je vroeger, teken een situatie, wissel uit in tweetal
Hoe speel je nu, schrijf hem op, wissel uit in tweetal
Schrijf een elfje over wat je opvalt, 12341
Muzische film: De Droom
Maak een korte film waarin we zien hoe iemand gaat slapen en een droom krijgt. In die droom is (bijna) alles mogelijk. Na de droom wordt het personage wakker en is er toch iets vanuit zijn/haar droom in het echte leven terecht gekomen/ veranderd.
Zoek in een twee- of drietal de grenzen van realiteit en fantasie op. En gebruik van de verschillende filmtechnieken die we hebben behandeld. Breng de twee werelden filmisch zo in beeld dat er duidelijk onderscheid is (denk aan rustig/onrustig, traag/snel, perspectief en kadrering).
13.30-16.00
Muzisch werk: rijk A4/ vrij werk
dag 4
10.00-12.30 Maken
Muzisch werk: maak iets
Techniek:
Technische oefening:
13.30-16.00
Muzische film: Combinatie film en stop-motion/ animatie
Muzisch werk: rijk A4/ vrij werk
dag 5
10.00-12.30 Delen
Portfolio en cinema
films
studiegids
Beeldende kunst
3 bijeenkomsten van 2,5 uur
Muzische werkplaats: film
Quote: “In scholen waar vaak zo rationeel wordt gesproken, zou het goed zijn dat er af en toe een verwonderaar verschijnt” Joseph Beuys
Doel
Tijdens de bijeenkomsten beproeven we onze moed en oefenen we onze ontvankelijkheid. Moed die we nodig hebben om nieuwe en onbekende terreinen te betreden. En ontvankelijkheid om open en gesloten genoeg te zijn om dat wat zich aandient waar te kunnen nemen. Te omarmen en ons ermee te verbinden.
Het werken met de kunsten daagt uit om vrijheid te nemen en grenzen van materialen en technische mogelijkheden te respecteren. Ze vormt daarmee een veilige en speelse oefenplaats om moed te tonen en ontvankelijkheid te zijn. In deze werkplaats gaan we werken aan poëtische film-miniaturen. Tijdens deze lessen laten we ons inspireren door korte en poëtische films waarin voorwerpen, klanken of een gedicht het scenario schrijft. We onderzoeken hoe je met beeld meer kan zeggen dan mijn duizend woorden.
Het maken van poëtische film-miniaturen vraagt van ons om als mens in het spel te komen en om goed waar te nemen. Het vraagt, met andere woorden, moed en ontvankelijkheid.
Beschrijving
We gaan kijken naar film maar ook zelf film maken. We gaan met behulp van kunstzinnige oefeningen en opdrachten vertellen, spelen, maken en delen.
Het mooie aan film is dat deze kunstdiscipline zich gemakkelijk laat verbinden aan andere kunsten zoals muziek, dans, theater, poëzie, beeldend en fotografie. Je kunt daarin dus je eigen accenten leggen en nieuwe talenten ontdekken.
Werkwijze en planning
BIJEENKOMST 1: Introductie en kennismaking
Storytelling en het poëtische beeld
Moed: Jezelf tonen.
Korte oefening, bronnenfilmpje
Thuisopdracht
BIJEENKOMST 2. Ontvankelijkheid: Spelen met wat er is.
Korte oefening, voorwerp als hoofdpersoon
Thuisopdracht
BIJEENKOMST 3. Delen en tonen
Korte oefening en terugblik
Literatuur
Andrei Tarkovski (1986), De verzegelde tijd
Bart van Rosmalen (2025), Ontvankelijkheid
Gert Biesta (2017), Door kunst onderwezen willen worden
Michel Serres (2011), Muziek
Art Based Learning
1 dag, 2x 2,5 uur
Het formuleren van een persoonlijke vraag – De deelnemer stelt een vraag die voor hem of haar belangrijk is. Dit kan een levensvraag zijn of een vraag die verband houdt met een specifiek onderwerp.
Het observeren van een kunstwerk – De deelnemer kiest intuïtief een kunstwerk en neemt de details ervan in zich op. Dit gebeurt zonder directe analyse, maar met een open blik en aandacht voor wat het kunstwerk oproept.
Het componeren van een verhaal – Op basis van het kunstwerk creëert de deelnemer een eigen interpretatie of narratief. Dit helpt om nieuwe inzichten te verkrijgen en verbanden te leggen tussen de kunst en de persoonlijke vraag.
Het delen van de ervaring – De deelnemer bespreekt de opgedane inzichten en reflecties met anderen. Dit kan leiden tot verdere verdieping en nieuwe perspectieven.
citaten
Follow the movie
Alles is materiaal en overal zijn kansen
“Cinema is the most beautiful fraud in the world.” – Jean-Luc Godard Dit citaat benadrukt hoe film kunstmatig en gecreëerd is, maar tegelijkertijd een krachtige illusie biedt die emoties en verhalen tot leven brengt. Het herinnert filmmakers eraan hoe belangrijk creativiteit en verbeelding zijn.
“If you want to tell stories, you have to be willing to be naked.” – Guillermo del Toro Del Toro suggereert dat echte verhalen vertellen vereist dat een maker zichzelf emotioneel blootstelt en eerlijk is. Authentieke verhalen resoneren het sterkst bij het publiek.
“Drama is life with the dull bits cut out.” – Alfred Hitchcock Hitchcock laat zien hoe films de essentie van leven vastleggen, maar ze verfraaien door overbodige details weg te laten. Dit inspireert filmmakers om kernmomenten van een verhaal te isoleren en uit te vergroten.
“A film is never really good unless the camera is an eye in the head of a poet.” – Orson Welles Welles benadrukt dat het perspectief van een filmmaker cruciaal is, en dat cinematografie meer is dan techniek—het is een kunstvorm die verhalen en emoties poetisch kan overbrengen.
“Film making is a chance to live many lifetimes.” – Robert Altman Altman wijst op de kracht van films om diverse werelden, ervaringen en perspectieven te verkennen en tot leven te brengen. Filmmakers kunnen door hun werk meer levenservaringen opdoen dan mogelijk is in één leven.